Czy praca na drabinie jest pracą na wysokości?

Drabina to stały element wyposażenia każdego majsterkowicza. Z tego prostego narzędzia korzystają również profesjonalne firmy budowlane, realizujące zlecenia remontowe, konstrukcyjne, czy wykończeniowe. Pomimo pozornej prostoty, drabiny mogą nieść ze sobą sporą ilość zagrożeń dla życia i zdrowia użytkowników. Wiele wypadków w miejscu pracy następuje w trakcie wykonywania zadań na wysokości. Przestawiamy poradnik opisujący podstawowe zasady BHP podczas pracy z wykorzystaniem drabiny. Jak przedstawiają się kwestie prawne regulujące czynności z wykorzystaniem drabiny? Na jaką wysokość można wejść bez uprawnień? Czy można wykonywać pracę na drabinie bez potrzebnych kursów wysokościowych?

Czy wchodzenie po drabinie jest pracą na wysokości – co mówią przepisy?

Do udzielenia odpowiedzi na postawione tutaj pytanie posłuży nam Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozdział 6 niniejszego rozporządzenia został w całości poświęcony pracom niebezpiecznym. Zgodnie z zawartymi tam postanowieniami, wszelkie prace wykonywane na wysokości zaliczono do czynności szczególnie niebezpiecznych. Czym zatem są prace na wysokości w świetle analizowanych przepisów? Zasady BHP przyjęte przez ustawodawcę definiują prace na wysokości jako wszelkie zadania realizowane na podwyższeniu, którego wysokość przekracza 1 metr w odniesieniu do poziomu podłogi lub ziemi. Wyjątek od tej reguły stanowią wszelkie powierzchnie, niezależnie od ich wysokości od poziomu terenu, które są osłonięte pełnymi ścianami ze wszystkich stron, sięgającymi na wysokość przynajmniej 1,5 metra. Alternatywę dla ścian mogą stanowić okna lub jakiekolwiek elementy konstrukcyjne, które w praktyce uniemożliwiają upadek z wysokości. Mając na uwadze to, co przed chwilą powiedzieliśmy, można postawić pytanie: czy wchodzenie po drabinie jest pracą na wysokości? Praca na drabinie do 1 metra pozostaje wolna od dodatkowych regulacji i wymaga zachowania podstawowych środków bezpieczeństwie. Po przekroczeniu tej granicy wysokościowej mają jednak zastosowanie przepisy ustawy, która dość jednoznacznie nakreśla ramy pracy wysokościowej. Jeżeli zatem stanowisko pracy znajduje się na drabinie wznoszącej pracownika ponad poziom 1 metra, należy uruchomić procedury BHP związane z pracą na wysokości.

Warto mieć jednak świadomość, że sam fakt wejścia na drabinę nie determinuje jeszcze rozpoczęcia procedur wysokościowych. Jeżeli korzystanie z drabiny jest niezbędne w celu dotarcia do właściwego stanowiska pracy, niekoniecznie musi być traktowane jako równorzędne z pracami na wysokości. Praca na wysokości dotyczy bowiem aktywności długotrwałej, np. tynkowanie, układanie dachówki, mycie okien, czy prace serwisowe na słupach elektrycznych.

Praca na drabinie do 1 metra i powyżej – najważniejsze zasady BHP

Istnieje obszerny katalog wytycznych BHP, jakie należy zaimplementować w przypadku wykorzystywania drabiny w codziennej pracy. Z lektury powyższego paragrafu wiesz już, do jakiej wysokości można wejść na drabinę bez uprawnień wysokościowych. Znasz różnicę między odpowiedzią na to pytanie a zagadnieniem: czy można pracować na drabinie bez uprawnień. O ile prawo rozróżnia pracę na drabinie od wejścia na drabinę w celu dotarcia do bezpiecznego stanowiska pracy, o tyle zasady BHP pozostają uniwersalne dla obydwu przypadków. Bezpieczeństwo przyszłych użytkowników rozstrzyga się już w momencie zakupu narzędzia pracy. Nigdy nie wybierajmy sprzętu niewiadomego pochodzenia, pozbawionego wymaganych certyfikatów. Czy można wykonywać pracę na drabinie, która nie daje gwarancji stabilności i wytrzymałości na obciążenie? Niekontrolowany napływ produktów rodem z Chin wiąże się z ryzykiem wybrakowanego sprzętu, którego powszechną bolączką pozostają pogięte szczeble z cienkiej blachy, ostre elementy wystające poza obrys urządzenia, czy brak uchwytów i podkładek antypoślizgowych. Inwestycja w profesjonalny sprzęt to nie opcja, lecz niezbędny warunek na rzecz minimalizacji ryzyka upadku.

Na drabinę nigdy nie wchodzimy tyłem i nie stawiamy jej na niestabilnym podłożu. Kategorycznym błędem pozostaje mocowanie drabiny na śliskiej, pochyłej powierzchni, lub opieranie jej o ruchome elementy wyposażenia. Drabina powyżej 4 metrów nie służy do prac malarskich i murarskich. Przy tak dużej wysokości należy już korzystać z innych rozwiązań. Kolejną kwestią, której nie można pominąć, jest odzież robocza (buty – zawsze pełne, z wkładką antyprzebiciową i podeszwą antypoślizgową, hełm ochronny, ewentualnie szelki bezpieczeństwa). Każdą drabinę należy dodatkowo zabezpieczyć przed niekontrolowanym rozsunięciem lub przestawieniem. Pamiętajmy również o stosowaniu zasady trzech punktów podparcia – obydwie stopy i przynajmniej jedna ręka powinny zawsze stabilnie spoczywać na szczeblach drabiny.

Czy można wykonywać pracę na drabinie bez potrzebnych kursów wysokościowych?

Praca na drabinie – do jakiej wysokości nie wymaga kursu wysokościowego i związanych z nim uprawnień? Podsumujmy nasze dotychczasowe rozważania! W świetle obowiązujących przepisów każda praca na rusztowaniu, podnośniku, czy drabinie, wykonywana powyżej 1 metra od poziomu gruntu, jest pracą na wysokości. Może być powierzona wyłącznie tym pracownikom, którzy posiadają odpowiednie orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych. Przy drabinach przekraczających wysokość 3 metrów nad poziomem gruntu, każdy pracownik musi dodatkowo przejść szkolenie z pracy na wysokości i poddać się badaniom lekarskim. Pracodawca jest zobowiązany do wyposażenia osób zatrudnionych w wymaganą odzież roboczą oraz wdrożenia własnych procedur bezpieczeństwa. Dopiero po realizacji wymienionych postulatów, ryzyko przy pracy na drabinie zostanie zredukowane do akceptowalnego poziomu.